zaaigoed verzamelen

Hoi hoi,

De tijd om zaden voor het volgende seizoen te verzamelen is weer volop begonnen! Veel planten zitten nu (al een tijdje) in het zaad, mooi moment om die zaden te verzamelen. Pastinaak, Haverwortel, Goudsbloem, Zonnebloem en vele anderen hebben dit jaar veel zaad aangemaakt. Van de Eeuwige Prei heb ik jonge knolletjes kunnen oogsten. Het verzamelen is eenvoudig, let er wel op dat de zaden zorgvuldig gedroogd worden voordat ze opgeslagen worden, liefst in een papieren envelop. Van de Pastinaak ben ik heel benieuwd hoe het gaat, het is een inheemse soort en doet het prima hier, maar hoe is de kwaliteit van volgende generaties? We zullen zien.
Het verschil tussen kiemkracht en kiemrust wil ik graag met jullie delen. Dit zijn namelijk 2 begrippen die nogal eens verward worden. Kiemkracht is de kracht die het zaadje heeft om tot kieming te komen. Het mag duidelijk zijn dat de kiemkracht minder wordt naarmate het zaad ouder wordt, maar onderschat de effecten van vocht (ook luchtvochtigheid) en licht niet, die 2 kunnen de kiemkracht snel uitputten, maar alle 3 de factoren beïnvloeden ook de kiemrust en daar ontstaat de verwarring. De kiemrust is een levensfase van het zaad, het zaad wacht op de juiste omstandigheden om tot kieming te komen, bijvoorbeeld het einde van de winter. Kiemrust kan doorbroken worden door het zaad aan de juiste invloed bloot te stellen, het lastige is dat de juiste invloed nogal eens verschilt, dit kan een koudeperiode zijn, de aan- of juist afwezigheid van licht, veel of juist weinig vocht, het zuurstofgehalte van de bodem enzovoorts. Wanneer een zaaisel niet opkomt wordt er vaak gezegd dat de kiemkracht uitgeput is, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn, vaak wachten de zaden op een invloed en zullen ze soms zelfs een half jaar later opeens allemaal kiemen.
Wanneer je het zaad in de winkel of via internet hebt gekocht mag je ervan uitgaan dat de kiemrust eenvoudig doorbroken wordt, de zaden zijn voorbereid en allemaal op dezelfde manier behandelt, wanneer er specifieke eisen worden gesteld door het zaad, zal dit op de verpakking staan. En dat is nu net een voordeel wat je niet hebt als je zelf de zaden verzamelt, wanneer je vele jaren ervaring hebt zul je weten hoe zaden verzamelt en behandelt moeten worden om volgend seizoen een goede kieming te hebben, vraag het opa of oma!
Toch zijn er manieren om hier omheen te werken, een belangrijke groep is die van de kou-kiemers, soorten als Prei, Peterselie en Haverwortel kiemen alleen als de bodem koud genoeg is, grofweg tussen 5 en 15 graden Celsius. Een koudebehandeling wil vaak helpen, plant de zaadjes in een klein potje, doe ze in een plastic zakje met ruim voldoende lucht (ze mogen niet uitdrogen maar ook niet stikken) en zet dit potje een week of 5 in de koelkast. Vervolgens zet je ze op een lichte en liefst koele plek, buiten gaat vaak heel goed.
Dan heb je natuurlijk ook het zaaisel wat maar niet wil komen, terwijl je het precies goed gedaan hebt, heel flauw, maar daar is meestal wel iets mee te doen. Zet een zaaisel dat op een warme plek stond op een koele plek en een zaaisel dat op een koele plek stond juist op een warme plek, wissel licht en donker af, geef voldoende water en let er altijd op dat het teveel aan water makkelijk weg kan.
Een goede voorbereiding doet ook wonderen, droog de zaden goed en snel, berg ze op in papieren verpakking en leg ze weg op een koele, droge en donkere plaats, dan kiemen ze ook veel makkelijker.